Czas trwania: 3 h.
Odległość : 28 km
Pobierz GPX
Plan trasy

1) Pomnik poległych za niepodległość Litwy (w Sirvintos)

Czas trwania wizyty: 15 min.
Więcej
Czas trwania: < 10 min. Odległość: 2 km

2)

Czas trwania wizyty: 15 min.
Więcej
Czas trwania: 20 min. Odległość: 23 km

3) Miejsce bitwy pod Giedrojciami

Czas trwania wizyty: 1 h.

Wiosną 1919 r., gdy Polacy napadli na strażnicę pod Jewiami, rozpoczęły się pierwsze działania bojowe pomiędzy wojskami Litwy i Polski, które z przerwami trwały do późnej jesieni 1920 r. Dywizja polska pod dowództwem Lucjana Żeligowskiego 9 października 1920 r. zajęła Wilno i kontynuowała natarcie w kierunku zachodnim i północno-zachodnim. Natarcie na Wiłkomierz, które wojsko polskie rozpoczęło 17 listopada, utknęło. Polakom udało się zająć Szyrwinty i Giedrojcie. 19 listopada do Wiłkomierza przybył dowódca wojska litewskiego generał Silvestras Žukauskas. Przejął on dowodzenie i zorganizował kontrofensywę na trzydziestokilometrowym froncie. Wojsko litewskie ofensywę rozpoczęło w nocy z 20 na 21 listopada. Część sił zbrojnych ruszyła na Giedrojcie. 2. Pułk Piechoty ruszył z Pozelwy, a 9. Batalion Pułku Piechoty z Widziniszek. Podczas ofensywy wojska litewskiego w kierunku Giedrojć ciężkie walki trwały w okolicach Giedrojć, pod Šiupieniai (dwór w Šiupieniai) i zabudowaniami gospodarskimi dworu w Seirūnai. A także we dworze w Bekupė - 4 km na północny zachód od Giedrojć. Żołnierze polscy bronili się na linii frontu na wyżynie naprzeciwko Giedrojć, wspierani ostrzałem artyleryjskim z dworu w Martiniškiai. Tutaj Polacy ostatni raz stawili opór Litwinom. Później jednostki armii litewskiej wyparły Polaków ze swoich pozycji i wkroczyły do Giedrojć. Wojsko litewskie, które poniosło znaczne straty, powróciło na stanowiska zajmowane do 17 listopada. Polegli polscy żołnierze 23 listopada zostali pochowani na cmentarzu w Giedrojciach, a Litwini, którzy zginęli, na cmentarzach w Giedrojciach, Pozelwie i Wiłkomierzu.

Działania wojenne przerwała Liga Narodów. 29 listopada w Kownie podpisano zawieszenie broni pomiędzy Rządem Republiki Litewskiej a przedstawicielami Żeligowskiego. Okupowana część Litwy i jej stolica Wilno prawie na dwa dziesięciolecia trafiły pod rządy Polski.

 

Więcej
Czas trwania: < 1 min. Odległość: 980 m

4) Pomnik „Żołnierzom poległym za wolność Litwy w 1920 r.”

Czas trwania wizyty: 1 h.

Jadąc do Giedrojć dawną szosą malacką jezioro Kiementas mijamy od strony zachodniej. W centrum miasteczka, niedaleko ulicy Wileńskiej, znajduje się czteroboczny skwer z otaczającymi go lipami. Po środku skweru stoi pomnik „Żołnierzom poległym za wolność Litwy w 1920 r. - atrakcja miasteczka Giedrojcie.

W tym roku wojska litewskie stoczyły walkę z armią polską. Gdy Polacy zajęli Wilno i zaczęli wdzierać się na Litwę, drogę im odcięło wojsko litewskie pod dowództwem gen. Silvestrasa Žukauskasa. Opór Litwinów był udany - inwazja Polaków została zatrzymana. Ci, którzy zginęli pod Giedrojciami i Szyrwintami w 1920 r. walcząc za wolność ojczyzny zostali upamiętnieni na obelisku. Z przodu pomnika znajduje się napis: „Żołnierzom poległym za wolność Litwy w 1920 r. pod Giedrojciami”. Po lewej stronie - „Odpoczywajcie, przyjaciele, którzy honorowo zginęliście pod Giedrojciami w 1920 r., broniąc ziemi ojców przed Polakami. Skoro Was odwiedzimy, bo droga do WILNA prowadzi przez wasze groby! 9. Pułk Piechoty im. Księcia Litewskiego Witenesa”. Po prawej stronie znajdują się napisy: „Honorowo polegli na polach pod Giedrojciami za wolność Ojczyzny żołnierze 2. Pułku Piechoty im. WKS Olgierda w 1920 r.” Autorem pomnika „Żołnierzom poległym za wolność Litwy w 1920 r.”, który został odsłonięty 19 czerwca 1932 r., jest artysta Antanas Jaroševičius pochodzący z tych okolic. Jego imię obecnie nosi gimnazjum w Giedrojciach. Pomnik ten jest jedynym pomnikiem poświęconym walkom o niepodległość, który nie był zburzony i został odrestaurowany w okresie sowieckim.

Więcej
Czas trwania: < 10 min. Odległość: 2.9 km