Pomnik „Żołnierzom poległym za wolność Litwy w 1920 r.”

Pomnik „Żołnierzom poległym za wolność Litwy w 1920 r.”

Jadąc do Giedrojć dawną szosą malacką jezioro Kiementas mijamy od strony zachodniej. W centrum miasteczka, niedaleko ulicy Wileńskiej, znajduje się czteroboczny skwer z otaczającymi go lipami. Po środku skweru stoi pomnik „Żołnierzom poległym za wolność Litwy w 1920 r. - atrakcja miasteczka Giedrojcie.

W tym roku wojska litewskie stoczyły walkę z armią polską. Gdy Polacy zajęli Wilno i zaczęli wdzierać się na Litwę, drogę im odcięło wojsko litewskie pod dowództwem gen. Silvestrasa Žukauskasa. Opór Litwinów był udany - inwazja Polaków została zatrzymana. Ci, którzy zginęli pod Giedrojciami i Szyrwintami w 1920 r. walcząc za wolność ojczyzny zostali upamiętnieni na obelisku. Z przodu pomnika znajduje się napis: „Żołnierzom poległym za wolność Litwy w 1920 r. pod Giedrojciami”. Po lewej stronie - „Odpoczywajcie, przyjaciele, którzy honorowo zginęliście pod Giedrojciami w 1920 r., broniąc ziemi ojców przed Polakami. Skoro Was odwiedzimy, bo droga do WILNA prowadzi przez wasze groby! 9. Pułk Piechoty im. Księcia Litewskiego Witenesa”. Po prawej stronie znajdują się napisy: „Honorowo polegli na polach pod Giedrojciami za wolność Ojczyzny żołnierze 2. Pułku Piechoty im. WKS Olgierda w 1920 r.” Autorem pomnika „Żołnierzom poległym za wolność Litwy w 1920 r.”, który został odsłonięty 19 czerwca 1932 r., jest artysta Antanas Jaroševičius pochodzący z tych okolic. Jego imię obecnie nosi gimnazjum w Giedrojciach. Pomnik ten jest jedynym pomnikiem poświęconym walkom o niepodległość, który nie był zburzony i został odrestaurowany w okresie sowieckim.

Vilniaus g., Giedraičiai, Molėtų r. (55.075195, 25.260150) (Patrzeć na mapie )